Theo Điều tra quốc gia về Người khuyết tật năm 2016-2017, khuyết tật ảnh hưởng đến một phần đáng kể dân số Việt Nam, khuyết tật ở trẻ em khó xác định hơn ở người lớn do trẻ em đang trong quá trình phát triển. Ở mỗi độ tuổi, khả năng thực hiện những hoạt động như vận động, nhận thức, giao tiếp, chơi đùa, kết bạn, ứng xử và tập trung có thể khác nhau ở từng trẻ. Kết quả điều tra cho thấy, tỷ lệ khuyết tật chung của trẻ em từ 2-17 tuổi là 2,79%, trong đó khuyết tật thần kinh, tâm thần là phổ biến nhất chiếm 2,21%; còn các khuyết tật về chức năng khác như sau: 0,11% khuyết tật vận động; 0,37% khuyết tật nghe, nhìn; 0,62% khuyết tật giao tiếp; 0,74% khuyết tật nhận thức; 0,78% khuyết tật đa chức năng. Thực trạng trên hướng đến việc các ngành chức năng và gia đình cần phối hợp chặt chẽ trong việc nhận biết, phát hiện sớm các rối loạn phát triển ở trẻ em để có hướng hỗ trợ, can thiệp sớm nhằm giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của trẻ và gia đình, giúp các em có nhiều cơ hội hơn trong học tập, vui chơi và sớm hòa nhập cộng đồng.

Từ năm 1987, Bộ Y tế đã triển khai Chương trình Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng, đến năm 2012, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 970/QĐ-BYT về việc ban hành Tài liệu hướng dẫn Phát hiện sớm – Can thiệp sớm (PHS-CTS) trẻ khuyết tật, và hướng dẫn nhiều tỉnh, thành phố triển khai thực hiện PHS-CTS khuyết tật cho trẻ em, một số tổ chức đã sử dụng tài liệu này để triển khai các chương trình/dự án hỗ trợ trẻ khuyết tật.

Từ tháng 6/2020 đến tháng 12/2022, với sự hỗ trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), VietHealth phối hợp với Cục Quản lý, Khám Chữa bệnh, Bộ Y tế rà soát, cập nhật và viết mới một số nội dung trong Hướng dẫn PHS-CTS trẻ khuyết tật ban hành tại Quyết định 970, dựa trên đề xuất của nhóm chuyên gia đầu ngành PHCN. Ngày 31/01/2023, Bộ Y tế đã có Quyết định số 359/QĐ-BYT về việc ban hành tài liệu “Hướng dẫn Phát hiện sớm, Can thiệp sớm khuyết tật trẻ em” – bản cập nhật; đồng thời phát triển Ứng dụng sàng lọc sử dụng trên máy tính/điện thoại nhằm thích ứng với sự phát triển của thời đại công nghệ thông tin.

Căn cứ Công văn số: 55/NACCET-BQLDA ngày 18/6/2025 của Trung tâm Hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường (NACCET) về việc phối hợp triển khai chương trình hợp tác giữa NACCET và Cục QLKCB thực hiện nội dung chuyên môn về Khám bệnh, chữa bệnh, phục hồi chức năng trong khuôn khổ Dự án Hoà nhập; Được sự đồng ý của Bộ Y tế tại Công văn số 7312/BYT – QT ngày 24/10/2025 và Công văn số 1835/KCB-PHCN&GĐ ngày 5/11/2025 về của Cục Quản lý Khám, Chữa bệnh, từ ngày 10/11 đến ngày 12/11/2025 tại thành phố Hồ Chí Minh, Trung tâm Phát triển Sức khỏe Bền vững (VietHealth) phối hợp với Cục Quản lý, Khám chữa bệnh, Bộ Y tế tổ chức tập huấn chuyên môn nâng cao năng lực về công tác PHS-CTS trẻ em khuyết tật với sự tham gia của hơn 50 bác sỹ, kỹ thuật viên, điều dưỡng và cán bộ y tế đang công tác tại Sở Y tế, bệnh viện ĐK tỉnh, bệnh viện PHCN tỉnh, bệnh viện sản – nhi, bệnh viện nhi tỉnh của 9 tỉnh, thành phía nam gồm: Lâm Đồng, Đồng Nai, Tây Ninh, TP Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, An Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long và Cà Mau; do nhóm giảng viên là các chuyên gia đầu ngành PHCN từ Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện PHCN, bệnh nghề nghiệp và Bệnh viện Nhi đồng 1 – TP Hồ Chí Minh.

Phát biểu khai mạc lớp tập huấn, ông Dương Huy Lương – Phó Cục trưởng Cục Quản lý, Khám chữa bệnh, Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác phục hồi chức năng trong lĩnh vực dự phòng, khám chữa bệnh, trong đó công tác phát hiện sớm, can thiệp sớm khuyết tật trẻ em luôn được Bộ Y tế quan tâm và ưu tiên trong những năm gần đây. Lãnh đạo Cục Quản lý, Khám chữa bệnh cũng khẳng định việc phối kết hợp đa ngành và sự tham gia của phụ huynh, gia đình và cộng đồng là yếu tố then chốt, quan trọng tạo nên hiệu quả, tinh bền vững của chương trình PHCN dựa vào cộng đồng.

Đại diện Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh, ông Trần Ngọc Triệu – Phó Giám đốc tới dự lễ khai mạc và phát biểu chào mừng tại lớp tập huấn. Ông Triệu cũng chia sẻ kinh nghiệm của thành phố trong công tác phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng với sự tham gia của Trung tâm CDC, các bệnh viện sản nhi gồm: Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Hùng Vương tới Bệnh viện Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, Bệnh viện PHCN, bệnh nghề nghiệp tạo nên một mạng lưới từ sàng lọc khuyết tật/bất thường bẩm sinh đối với thai nhi và trẻ sơ sinh trong chăm sóc trước – trong và sau sinh, đến hệ thống sàng lọc phát hiện sớm, can thiệp sớm khuyết tật trẻ em từ 0 đến 6 tuổi và công tác quản lý, hỗ trợ/can thiệp cho trẻ khuyết tật đến 16 tuổi.

Đại diện Trung tâm Phát triển Sức khỏe Bền vững (VietHealth), Thạc sĩ Lê Quang Dương – Giám đốc cũng chia sẻ tại lễ khai mạc về kinh nghiệm xây dựng và triển khai các chương trình/dự án về PHS-CTS tại 14 tỉnh, thành từ năm 2012 đến nay. VietHealth cam kết đồng hành cùng Bộ Y tế, Sở Y tế và các ngành chức năng tiếp tục phối hợp, hỗ trợ trong việc đẩy mạnh công tác phát hiện sớm, can thiệp sớm tại các địa phương trên toàn quốc.

Đây là một hoạt động nằm trong khuôn khổ Hợp phần Dự án “Hỗ trợ cải thiện chất lượng sống của người khuyết tật tại các tỉnh bị phun rải nặng chất da cam” (Hoà nhập III-b) do Trung tâm Phát triển Sức khỏe Bền vững triển khai thực hiện phối hợp với Cục Quản lý, Khám chữa bệnh, Tổ chức CRS là đơn vị quản lý, Chính phủ Hoa Kỳ là nhà tài trợ và Trung tâm Hành động Quốc gia Khắc phục Hậu quả Chất độc Hóa học và Môi trường (NACCET) là chủ dự án.

Một số hình ảnh tại lớp tập huấn